Een Chinees blauw-wit porseleinen bordje met het Kostermanoproer. Kangxi-periode (1662-1722), ca. 1690-1695, met originele zilveren penning 1690

Bord
 
Bord beschilderd in onderglazuurblauw, in het midden figuren die het huis van schout Jacob van Zuylen van Nyevelt aanvallen, binnen een omranding met panelen beschilderd met bloemen en vruchten, de basis met een apocrief Chenghua-merk.
 
Diameter: 20.3 cm
Gewicht: 278.08 g
 
Penning
 
Voorzijde: UBI INTERFICERE FAS EST, IBI DESTRUERE / IAC: SUYLE A NYEVELT PRÆT: / ROTT: DOMI DESTRUCTIO. / D.6 OCTOB:1690., gedetailleerde scène van de verwoesting van het huis van de schout
Keerzijde: QUID MEMOREM INFANDAS CÆDES, QUID FACTA TYRANNI, afgehouwen hoofd van Kosterman op een altaar met Rotterdam op de achtergrond
 
Door J. Smeltzing
 
ZEER ZELDZAAM ALS SET
 
De rellen vonden plaats in Rotterdam tussen september en oktober 1690, nadat een jonge adelborst, Cornelius Kosterman, per ongeluk een man doodde terwijl hij wijn het stadhuis in smokkelde om met zijn collega’s feest te vieren. Kosterman werd ter dood veroordeeld door de toenmalige baljuw Jacob van Zuylen van Nyevelt. Het publiek was woedend over dit onrecht en er ontstonden rellen.
De basis van het onderwerp voor het bord is de penning gemaakt door de medailleur Johannes Smeltzing (1656-1693) naar een gravure van G. van Loon.
De penning werd geslagen in zilver, tin en goud (L.S. Forrer Biographical Dictionary of Medallists, Vol V, p. 550) ondanks het Nederlandse edict uit 1688 dat het maken, drukken en verkopen van “schandalige en beruchte schotschriften” verbood. De Smeltzing-penning werd in het geheim naar China gestuurd als model voor een grote porseleinbestelling. Howard & Ayers, China for the West, vol. I, p. 60, geeft een gedetailleerd verslag van deze rel na de executie van Cornelis Kosterman in 1690. Een afgehakt hoofd van Cornelis Kosterman op een grafmonument, dat van de keerzijde van de penning is genomen, is afgebeeld op de bodem van de theekopjes. Dit ontwerp wordt meestal aangetroffen op standaard 21,5-cm-borden. Kleine theekopjes en schotels lijken de enige andere voorwerpen te zijn waarop dit ontwerp is gebruikt.
 
“Kostermanoproerborden” worden vermeld in François en Nicole Hervouët en Yves Bruneau, La Porcelaine des Compagnies des Indes à Décor Occidental, Parijs, 1986, cat. nr. 9.35, als het vroegste voorbeeld van Chinees exportporselein dat is gedocumenteerd met Europese historische en politieke onderwerpen.