1631. Overwinning op de Spaanse vloot bij Zeeland / Slag op het Slaak

Voorzijde: Verè surrexit De9 / et dissipati sunt / Inimici ei9 [GOD HAS STOOD UP AND HIS ENEMIES HAVE BEEN DISSIPATED], gezicht op West-Brabant en de Zeeuwse eilanden, schepen
Keerzijde: D. O. M. / Hisp. classem ausp. / Ord. Belgij, Ductu Fr. Hen. / Pr. Aur. sub legato suo in Zeel. / Hollario dissipavit intra Vianen / & Stavenisse, expòst nebulâ circum / susam, vadisque allisam, in manus / suorum omnes dedit, aut perdidit, / solo Prœfecto Com. Ioh. de Nassau / socijsque. x. exeptis, LXXVI navi / bus, & MMMMCXL militibus / captis, perque castra Principis / Bergam ad Zomam gregatim / deductis. XIII September / Anno – 1631. [THE BEST AND GREATEST GOD. UNDER THE RULE OF THE STATES GENERAL AND THE COMMAND OF FREDERICK HENRY PRINCE OF ORANGE AND HIS LIEUTENANT HOLLAAR, THE FLEET OF THE ENEMY HAS BEEN DESTROYED BETWEEN VIANEN AND STAVENISSE, AND HAVING STRANDED AND BURNED THE VESSELS, ALL THEIR CREW HAVE BEEN TAKEN PRISONER EXCEPT THE SUPREME COMMANDER JOHN OF NASSAU AND TEN OF HIS STAFF, WITH 76 VESSELS CAPTURED, 4,140 SOLDIERS TAKEN PRISONER AND BROUGHT TOGETHER TO BERGEN OP ZOOM ON SEPTEMBER 13TH, 1631]
 
Door Johannes Looff
 
ZEER ZELDZAAM
 
Joost van den Vondel (1587-1679) schreef een gedicht over deze zeeslag getiteld “Triomforts over de Neêrlaegh der Koninglyke Vlote op het Slaak”.
 
De Slag op het Slaak in 1631 was een treffen tussen een Staatse vloot en een Spaanse vloot gedurende de Tachtigjarige Oorlog tussen Nederland en Spanje. In een poging Zeeland van Holland te scheiden, was de Spaanse vloot van 124 schepen van plan de Ooltgensplaat te veroveren. Prins Frederik Hendrik gaf als reactie opdracht alle oorlogsschepen die de admiraliteiten van Holland en Zeeland op dat moment konden leveren bijeen te brengen: 50.
In de avond van 12 september dreigde de Staatse vloot nabij Sint Philipsland de Spanjaarden in te halen, waardoor deze noodgedwongen het Slaak, een nauwe geul onder invloed van het getij, invoeren. Hierop viel de Staatse vloot aan. Als gevolg van de onverwachte aanval, de onbekendheid met het terrein en de opkomende mist ontstond onder de Spaanse manschappen verwarring, gevolgd door algemene paniek. Met tientallen tegelijk sprongen de Spanjaarden in het water om via de slikken het vasteland bij De Heen en Vossemeer te bereiken in de hoop niet in Zeeuwse handen te vallen. Daar werden zij echter opgewacht door Staatse soldaten, vaak gelegerd in een van de forten van de Linie van de Eendracht. Zo werden ruim 4000 manschappen door het leger van Frederik Hendrik krijgsgevangen gemaakt en gedeporteerd naar Reimerswaal. De Spaanse scheepsmacht was vernietigend verslagen. Slechts acht Spaanse schepen bereikten Dinteloord, waarmee de Spanjaarden het oorspronkelijke plan moesten opgeven. De andere schepen waren tot zinken gebracht of geënterd.