Een zeldzaam 18e eeuws VOC notitieboekje met zilveren beslag mogelijk door J.G. Holtzhey, VOC-kamer Rotterdam

De zwarte leren band in faux haaienhuid, voorzien van zilveren beslag, ongemerkt, voor- en achterzijde centraal met een VOC-schip binnen een symmetrische rococo cartouche, de twee sluitingen voorzien van VOC-monogram met eronder de letter R voor de Kamer van Rotterdam, geheel binnen gekrulde cartouche, de sluitingen bijeengehouden door een zilveren stylus.
 
De binnenpagina’s zijn blanco, maar deels beschreven met contemporaine en latere notities en (kinder)tekeningen. Een klein deel van de contemporaine aantekeningen is leesbaar, bijvoorbeeld een geldtransactie, lezende ‘den 29 Novb. in de goudbeurs 29 Ducaten…’. Verderop staat een jaartal 1785, waardoor we zeker weten dat het boekje van vóór 1785 dateert.
 
13,5 x 8,0 cm
 
Dit soort boekjes werden gemaakt in opdracht voor de kleinere VOC-kamers van Delft en Rotterdam, waarbij de uitgaven van Rotterdam het zeldzaamst zijn. Ze werden vervaardigd voor VOC-officieren, die het vaak cadeau gaven als relatie- of nieuwjaarsgeschenk. Slechts 8 tot 12 exemplaren werden per jaar gemaakt.
 
Uit een dagboek van de jaren 1777-1784 van de bekende medailleur en muntmeester J.G. Holtzhey (1729-1808), die dit soort zilveren beslag vervaardigde voor de VOC-kamers van Delft en Rotterdam, weten we dat dergelijk beslag aan zilversmid Dirck van Hengel geleverd diende te worden, die het beslag waarschijnlijk op de boekjes bevestigde.
 
Zie voor vergelijkbare exemplaren National Museum of Singapore, nr. 2018-00768; Storm van Leeuwen vol. IIB p. 1210; Landwehr, VOC p.XXVII and XXIX; Rijksmuseum, nr. NG-472 en AK-RAK-2017-23
 
Literatuur: Jan Storm van Leeuwen, Dutch Decorated Bookbinding in the Eighteenth Century Volume IIB (Den Haag 2006) p.1209-1210, 1221-1223; John Landwehr, VOC: A Bibliography of Publications Relating to the Dutch East India Company, 1602-1800 (1991); De VOC in de wereld van het boek: Sponsor en uitgever published in De Boekenwereld: Tijdschrift voor boek en prent 6 (1990), nr. 4, pp. 134-146